Het zal nog wel even duren voordat die duizend fabrieken er staan. Maar de financiering voor het begin van die uitbreidingsplannen is rond. Investeerders, waaronder ING en een grote Thaise firma, stoppen elf miljoen euro in Black Bear.
Met dat geld kan het bedrijf zijn installatie in Nederweert een opknapbeurt geven, verkopers aantrekken en mensen binnenhalen die ervoor zorgen dat Black Bear elders banden kan gaan recyclen. Volgend jaar moet er, zegt directeur Martijn Lopes Cardozo, in een buitenland, in Duitsland, de VS of in Azië, een tweede fabriek komen. Die moet drie keer zo veel banden verwerken als de miljoen die er in Nederweert per jaar doorheengaan.
Black Bear krijgt zijn banden van Kargro, de grootste bandeninzamelaar van de Benelux, en mede-eigenaar van de fabriek. Kargro verwijdert het staal uit de banden. Dat staal gaat (deels) naar Hoogovens in IJmuiden.
Daarna ondergaan de banden een behandeling: het rubber valt dan uiteen in olie en gas, die worden gebruikt voor de energie en de warmte die de fabriek nodig heeft. En er blijft carbon black (vrij vertaald: roet, gasroet of rookzwart) over.
Het is een onbekend product dat zit in autobanden, handvatten, transportbanden, tuinslangen, inkt, poederverf en in vrijwel alle producten die zwart van kleur zijn. Een product dat normaliter van aardolie wordt gemaakt, in een productieproces dat niet bijster milieuvriendelijk is. Een product dat dankzij het proces van Black Bear is terug te winnen uit oude banden – en dan opnieuw bruikbaar is. Dat weer kan worden verkocht aan producenten van banden, handvatten, poederverf, enzovoorts. Noem het een voorbeeld van een kringloopeconomie.
Makkelijk was de start van Black Bear niet, erkent Lopes Cardozo. De fabriek leverde snel een uitstekende kwaliteit carbon black. Maar grote delen van de fabriek raakten tijdens de productie verstopt en het kostte twee weken om de zaak schoon te krijgen. Een eerste opknapbeurt bleek noodzakelijk, evenals extra geld van de oorspronkelijke investeerders, waaronder Rabobank, die tien miljoen euro in de fabriek hadden gestopt. Na een half jaar werd de installatie weer opgestart. “Sinds het najaar van 2017 draaien we zonder grote problemen, al kan er nog wat verbeterd worden”, zegt Lopes Cardozo. Hij verwacht dat de fabriek volgend jaar winstgevend draait. Best snel voor een nieuwe techniek, vindt hij. “Wij hebben aangetoond dat we carbon black op industriële schaal kunnen maken.”
Belangstelling voor zijn product is er. Black Bear levert zijn roet aan dertig klanten, waaronder AkzoNobel dat het verwerkt in zijn poederverven. Bandenfabrikanten hebben interesse getoond en die is er ook van buitenlandse bandeninzamelaars. “Zo’n twintig zijn er bij ons komen kijken.” Contacten waren er ook met een fabrikant van vrachtwagenbanden. “Die wilde ons carbon black voor een klein deel van zijn banden gebruiken. Maar om aan die vraag te voldoen, zouden we zeven fabrieken als Nederweert moeten hebben.”
Het verzoek van de fabrikant gaf wel aan dat er in principe een enorme markt voor Black Bear openligt. In Nederland rijden ruim 8 miljoen personenwagens en ruim 2 miljoen bedrijfswagens rond. Een autoband gaat zo’n drie jaar mee. Aanbod genoeg dus. Tot nu toe worden de meeste oude banden verwerkt tot granulaat dat wordt gebruikt in kunstgrasvelden en matten voor speelplaatsen.
In veel buitenlanden verdwijnen banden nog op de storthoop of in een verbrandingsoven. Of ze worden geëxporteerd naar India en Pakistan waar ze alsnog worden verbrand. Lopes Cardozo: “Aan dat soort praktijken komt een einde. Kijk naar China, dat onlangs de import van oud plastic heeft verboden.” En de vraag? De markt voor carbon black is goed voor 14 miljard euro. Het roet van Black Bear kost net zo veel als het roet uit aardolie. Lopes Cardozo schat dat er wereldwijd jaarlijks ruim een miljard oude banden te verwerken zijn.
Het is nog zoeken naar partners en financiers voor de tweede fabriek die zo’n 25 miljoen euro moet kosten. “Zo’n fabriek kan in een half jaar worden gebouwd.” Over tien jaar hoopt Lopes Cardozo honderd fabrieken te hebben. “Op alle continenten.” Hij heeft al uitgerekend hoeveel CO2-uitstoot dat scheelt: het staat gelijk aan de CO2-opname van 100 miljoen bomen. En daarna moet het verder: naar duizend fabrieken.